Wat is Neuromotorische ontwikkeling
Neuromotorische ontwikkeling verwijst naar de ontwikkeling en verfijning van neurologische en motorische systemen in het brein. Deze processen beginnen al vroeg in de kindertijd en gaan door tot in de volwassenheid, waarbij ze onze motorische vaardigheden, coördinatie, zintuiglijke waarneming en zelfs emotionele reacties vormgeven. Neuromotorische ontwikkeling is de verzameling van alle voorwaarden die je nodig hebt om tot leren en ontwikkelen te komen.
Een goede neuromotorische ontwikkeling is essentieel voor:
- Motorische Vaardigheden: Fijne en grove motoriek verbeteren, zoals schrijven, rennen en hand-oogcoördinatie.
- Cognitieve Functies: Verbetering van aandacht, geheugen en probleemoplossend vermogen.
- Emotioneel Welzijn: Beter omgaan met stress en emoties, wat leidt tot een gezondere mentale staat.
- Sociale Interactie: Effectievere communicatie en interactie met anderen.
Het belang van een optimale neuromotorische ontwikkeling
Zo lang een kind zijn lichaam onvoldoende kan controleren, heeft het onvoldoende lichamelijke vaardigheden die nodig zijn om in de klas goed te kunnen leren. Deze neuromotorische rijpheid heeft een kind nodig om tot leren en ontwikkeling te komen. In het brein moeten paadjes aangelegd worden tussen de beide hersenhelften om ze goed samen te kunnen gebruiken. Bij veel kinderen (en volwassenen) zien we dat dit proces niet goed is doorlopen. Het kind moet dan erg veel compenseren om een taak te volbrengen, wat vaak gedragsproblemen veroorzaakt. Of het kind valt dusdanig uit in een taak.
Wanneer is er sprake van neuromotorische onrijpheid?
Met de term ‘neuromotorische onrijpheid’ wordt het overslaan of niet goed doormaken van een vroege ontwikkelingsfase beschreven. Neuro ontwikkelingsvertraging (NOV) wordt omschreven als: de voortdurende aanwezigheid van een groep/cluster van primaire reflexen boven de leeftijd van 1 jaar en de afwezigheid of onderontwikkeling van posturale reflexen boven de leeftijd van 3,5 jaar. Posturale reflexen zijn de houdingsreflexen die de mens in staat stelt om rechtop te staan, te lopen, te springen, ons te leren praten, lezen, schrijven en om rechtop te zitten zonder te vallen. Wanneer de posturale reflexen voldoende aanwezig zijn kan het proprioceptieve systeem voldoende ingezet worden.
De basis voor een optimale neuromotorische ontwikkeling
De zeven zintuigen willen wij hierbij benoemen. Horen, ruiken, voelen, proeven en zien zijn vaak wel bekend maar daarbij hoort ook nog het evenwicht en de propriocepsis. De propriocepsis, wordt ook wel positiezin genoemd. Het is het vermogen van een mens of dier om de positie van het eigen lichaam of delen ervan waar te nemen en om te registreren hoeveel kracht gebruikt wordt bij een beweging. Dit zintuigsysteem heeft enorm veel invloed op de neuromotorische ontwikkeling en noemen we daarom ook de “koning” van de zintuigen.
Het proprioceptieve systeem geeft stofjes af die nodig zijn voor de ontwikkeling van de hersenhelften. Wanneer het proprioceptieve systeem goed werkt, zijn de benodigde verbindingen in de hersenen aangemaakt en kan een kind zijn lichaam controleren; heeft het voldoende lichamelijke vaardigheden die nodig zijn om in een klaslokaal goed te kunnen leren. Ook helpt de propriocepsis bij het voorkomen van het overlopen van een emmertje bij een kind. Het zorgt voor het opvangen van grote “emotionele” schommelingen en prikkels die de hele dag binnenkomen.
Signalen bij neuromotorische onrijpheid?
We herkennen allemaal kinderen met concentratieproblemen, planningsproblemen of organisatieproblemen. Kinderen die het lastig vinden om stil en recht te zitten. Kinderen die moeite hebben met het omzetten van een verbale opdracht naar een motorische handeling. Die wel feiten kunnen onthouden, maar moeite hebben met leggen van verbanden of geen samenhang zien. In spiegelbeeld blijven schrijven, een beroerd handschrift blijven houden, spellend blijven schrijven en moeite hebben met vloeiend lezen. Al deze belemmeringen zijn in veel gevallen terug te voeren op de verbindingen in het brein.